CENTRALNE REPOZYTORIUM ELEKTRONICZNYCH WYPISÓW AKTÓW NOTARIALNYCH
WSPÓŁPRACA Z KRS
Centralne Repozytorium Elektronicznych Wypisów Aktów Notarialnych, zwane Repozytorium lub CREWAN, działa od 9 kwietnia 2018 r.
Zgodnie z art. 92 §11 ustawy Prawo o notariacie, jeżeli akt notarialny zawiera w swej treści dane stanowiące podstawę wpisu do rejestru przedsiębiorców Krajowego Rejestru Sądowego, albo podlega złożeniu do akt rejestrowych podmiotu wpisanego do rejestru przedsiębiorców Krajowego Rejestru Sądowego, notariusz poucza strony aktu o sposobie i trybie składania wniosku w postępowaniu rejestrowym oraz o obowiązku podania we wniosku numeru wypisu albo wyciągu w Centralnym Repozytorium Elektronicznych Wypisów Aktów Notarialnych.
Opisana powyżej procedura stanowiła początek informatyzacji postępowania rejestrowego przed Krajowym Rejestrem Sądowym. Dnia 1 lipca 2021 roku weszła w życie kolejna zmiana przepisów, która dopełniła zapoczątkowany proces i z tą datą nastąpiło połączenie CREWAN z Krajowym Rejestrem Sądowym. W praktyce od tego dnia do sądu trafia nie wersja papierowa wypisu aktu notarialnego, a elektroniczna.
1 lipca 2021 roku zniesiony został obowiązek składania „papierowych” wniosków do rejestru przedsiębiorców Krajowego Rejestru Sądowego oraz „papierowych” wypisów aktów notarialnych dokumentujących podstawę wpisu. Wnioski dotyczące podmiotu podlegającego wpisowi do rejestru przedsiębiorców składa się wyłącznie za pośrednictwem systemu teleinformatycznego.
Notariusz, zgodnie z art. 92a §2 ustawy Prawo o notariacie, niezwłocznie po sporządzeniu aktu notarialnego zawierającego w swej treści dane stanowiące podstawę wpisu do rejestru przedsiębiorców Krajowego Rejestru Sądowego albo podlegającego złożeniu do akt rejestrowych podmiotu wpisanego do rejestru przedsiębiorców Krajowego Rejestru Sądowego (np. umowy), umieszcza jego elektroniczny wypis w Repozytorium. Wypis musi być opatrzony kwalifikowanym podpisem elektronicznym.
Na żądanie strony notariusz umieszcza w Repozytorium elektroniczny również wyciąg z aktu notarialnego. Z kolei z chwilą gdy umieści wypis lub wyciąg z aktu notarialnego w Repozytorium otrzymuje za pośrednictwem systemu teleinformatycznego zawiadomienie, które zawiera numer dokumentu w Repozytorium, a także dzień, miesiąc i rok oraz godzinę i minutę jego umieszczenia. Takie zawiadomienie notariusz dołącza do oryginału aktu notarialnego oraz wydaje stronie aktu drugi egzemplarz zawiadomienia.
Złożenie przez notariusza elektronicznego dokumentu do Repozytorium, nie jest równoznaczne ze złożeniem wniosku o wpis do rejestru przedsiębiorców Krajowego Rejestru Sądowego. Obowiązek ten spoczywa na osobach działających w imieniu spółki. Notariusz nie składa wniosków do Krajowego Rejestru Sądowego.
Jeżeli poza samym wnioskiem należy do niego dołączyć akt notarialny, którego wypis został umieszczony uprzednio przez notariusza w Repozytorium, wnioskodawca podaje we wniosku numer tego dokumentu w Repozytorium. Po zarejestrowaniu wniosku przez Sąd akt notarialny jest automatycznie dołączany do wniosku. Oznacza to, że do składanego wniosku nie dołącza się skanu wypisu aktu notarialnego.
WSPÓŁPRACA Z KAS
Z dniem 1 marca 2023 roku wszedł w życie art. 84a Ordynacji podatkowej, dodany ustawą o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz niektórych innych ustaw z dnia 7 października 2022 r. (Dz.U. z 2022 r. poz. 2180, zm. Dz.U. z 2022 r. poz. 2707), regulujący w całkowicie nowy sposób obowiązki informacyjne notariuszy w stosunku do Krajowej Administracji Skarbowej. Wiązało się to z rozbudową Centralnego Repozytorium Elektronicznych Wypisów Aktów Notarialnych (CREWAN).
Mianowicie od 1 marca 2023 r. notariusze są obowiązani do umieszczania w Centralnym Repozytorium Elektronicznych Wypisów Aktów Notarialnych elektronicznych wypisów:
1) aktów notarialnych obejmujących:
a) czynności cywilnoprawne, o których mowa w ustawie z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (Dz.U. z 2022 r. poz. 111, 655 i 2180),
b) czynności prawne, o których mowa w ustawie z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (Dz.U. z 2021 r. poz. 1043 oraz z 2022 r. poz. 1846 i 2180),
c) oświadczenie, o którym mowa w art. 43 ust. 10 pkt 2 lit. b ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług,
d) inne zdarzenia mogące spowodować powstanie zobowiązania podatkowego niewymienione w lit. a-c;
2) zarejestrowanych aktów poświadczenia dziedziczenia;
3) zarejestrowanych europejskich poświadczeń spadkowych.
Za umieszczenie elektronicznego wypisu aktu notarialnego w Centralnym Repozytorium Elektronicznych Wypisów Aktów Notarialnych notariusz pobiera od stron aktu notarialnego opłatę, którą przekazuje Krajowej Radzie Notarialnej, zgodnie z rozporządzeniem Ministra Finansów w sprawie przechowywania w Centralnym Repozytorium Elektronicznych Wypisów Aktów Notarialnych aktów notarialnych, zarejestrowanych aktów poświadczenia dziedziczenia i zarejestrowanych europejskich poświadczeń spadkowych z dnia 28 lutego 2023 r. (Dz.U. z 2023 r. poz. 378).