ETAP PIERWSZY - OD 1 MARCA 2009 ROKU

Akt poświadczenia dziedziczenia (dalej APD) – to czynność notarialna, która została wprowadzona ustawą z dnia 24 sierpnia 2007 r. o zmianie ustawy – Prawo o notariacie oraz niektórych innych ustaw, na podstawie której między innymi dodano rozdział 3a „Akty poświadczenia dziedziczenia” do ustawy Prawo o notariacie i znowelizowano przepisy powiązane. Utworzenie i prowadzenie Rejestru Aktów Poświadczenia Dziedziczenia ustawodawca powierzył Krajowej Radzie Notarialnej. Dane przechowywane w tym rejestrze określone zostały w art. 95 h Prawa o notariacie. Natomiast należy podkreślić, że rejestr nie zawiera żadnych informacji dotyczących spadkobierców, sposobu przyjęcia spadku, czy też podstawy dziedziczenia, ponieważ dostęp do tego rejestru jest publiczny.

Zarejestrowany akt poświadczenia dziedziczenia wywołuje takie skutki prawne, jak prawomocne postanowienie o stwierdzeniu nabycia spadku (art. 95j ustawy Prawo o notariacie). W związku z tym postępowanie o stwierdzenia praw do spadku po osobie zmarłej może zostać przeprowadzone przed notariuszem i nie ma wówczas potrzeby inicjowania postępowania sądowego, co pozwala na znaczne skrócenie procedury oraz zmniejszenie kosztów.

Pamiętać należy jednak o tym, że zgodnie z przepisami, notariusz odmawia sporządzenia aktu poświadczenia dziedziczenia, jeżeli:

• w stosunku do spadku został już uprzednio sporządzony akt poświadczenia dziedziczenia lub wydane postanowienie o stwierdzeniu nabycia spadku,

• w toku sporządzania protokołu dziedziczenia ujawnią się okoliczności wskazujące, że przy jego sporządzeniu nie były obecne wszystkie osoby, które mogą wchodzić w rachubę jako spadkobiercy ustawowi lub testamentowi, lub też osoby, na których rzecz spadkodawca uczynił zapisy windykacyjne, albo istnieją lub istniały testamenty, które nie zostały otwarte lub ogłoszone

• w sprawie brak jest jurysdykcji krajowej.

 

 

ETAP DRUGI – OD 8 WRZEŚNIA 2016 ROKU

W dniu 8 września 2016 r. Rejestr Aktów Poświadczenia Dziedziczenia został przekształcony w Rejestr Spadkowy, w którym obok informacji o zarejestrowanych aktach poświadczenia dziedziczenia sporządzanych przez notariuszy (działa od 1 marca 2009 r.), zaczęły być gromadzone informacje o następujących dokumentach potwierdzających prawa do spadku:

- postanowieniach o stwierdzeniu nabyciu spadku – wydawanych przez sądy (działa od 8 września 2016 r.)

- europejskich poświadczeniach spadkowych sporządzanych zarówno przez sądy, jak i przez notariuszy – EPS (działa od 8 września 2016 r.).

Tym samym wpisów do Rejestru zaczęły dokonywać obok notariuszy również sądy.

Każda zainteresowana osoba za pośrednictwem strony www.rejestry-notarialne.pl może sprawdzić, czy po konkretnym spadkodawcy sporządzone zostały APD, postanowienie o stwierdzeniu nabycia spadku lub EPS.

Do przeglądania Rejestru nie jest potrzebny podpis elektroniczny.

W celu przeszukania System wymaga podania numeru PESEL spadkodawcy lub jego imienia i nazwiska (ewentualnie miejscowości w celu zawężenia wyników). Rozwiązanie takie zapewnia odpowiedź na podstawowe pytania – czy po danym spadkodawcy zostało przeprowadzone postępowanie spadkowe i gdzie można uzyskać dokument o nim traktujący, a jednocześnie chroni wrażliwe informacje przed osobami postronnymi. Rejestr nie zawiera treści dokumentów potwierdzających dziedziczenie, tylko informacje gdzie (w jakich instytucjach) takie dokumenty można odnaleźć.

Przeglądanie danych rejestrowych jest bezpłatne, natomiast za wpisy postanowienia o stwierdzeniu nabycia spadku, aktu poświadczenia dziedziczenia i europejskiego poświadczenia spadkowego do Rejestru Spadkowego notariusz oraz sąd pobierają opłatę w wysokości 5 zł, co wynika z Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 7 września 2016 roku w sprawie sposobu uiszczania i wysokości opłat za wpisy dokonywane w Rejestrze Spadkowym przez notariusza albo przez sąd (Dz.U.2016.1420)

Rejestr ten z założenia prowadzony jest w całości elektronicznie i ma charakter centralny.